Bij je paard opjagen kunnen zomaar lastige situaties ontstaan. Dat ondervond ook één van mijn lieve klanten. “Help, mijn paard draaide zijn kont naar me toe”. Dat was zo ongeveer de strekking van haar bezorgde app. Ze was er van geschrokken, begreep niet helemaal wat er gebeurde en waarom het paard zijn billen naar haar toe had gedraaid en zelfs een beetje ging dreigen door achteruit naar haar toe te lopen. Waarom deed hij dit?

Natuurlijk is het altijd lastig om te beoordelen wat er is gebeurd, als je er zelf niet bij bent geweest. Paardengedrag interpreteren is al een kunst als je er bij bent, laat staan zo op afstand. Maar ze schetste een situatie die ik wel vaker zie gebeuren. Overigens niet altijd met dezelfde reactie van het paard. Wat was er aan de hand?

Is jouw spel voor je paard ook een spel?

Ze was bezig haar paard los te gooien en het ging eigenlijk heel goed. Toen ze hem weer bij haar riep, brieste hij een paar keer, wat op zich een teken is van spanning los laten. Ze stuurde hem weer weg en dat was het moment waarop het gedrag van haar paard veranderde: hij werd ineens erg druk, ging vlak langs haar draven, waarop zij hem weer weg stuurde. Toen ze hem weer bij haar riep, draaide hij zijn billen naar haar toe en kwam een paar stapjes achteruit. Hij liet veel hengstengedrag zien (hij is pas op latere leeftijd geruind). Uiteindelijk kreeg ze hem te pakken en kon ze het goed afsluiten. Maar de schrik zat er wel in, en ze had vragen over wat er nu gebeurd was.

Het punt is, dat je paard opjagen, “wegsturen” of “spelen” wat mensen nog wel eens met hun paard doen, voor het paard heel anders kan voelen dan dat wij het bedoelen. Gevolg: miscommunicatie. Dit is wat er dan vaak gebeurd:

1. Er ontstaat een gesprek tussen paard en mens over de hiërarchie.
2. Het paard gaat zich onveilig en alleen voelen

Je paard opjagen en de hiërarchie

Hoewel partnerschap hoog in het vaandel staat bij paarden (samen sta je immers sterk), is er ook het vraagstuk over de hiërarchie. Als er voldoende is van alles wat het paard belangrijk is (ruimte, vriendjes, voedsel, water), zal dit over het algemeen vreedzaam verlopen. Zeker bij paarden die goed in balans zijn. In het geval van het paard uit dit voorbeeld, weet ik dat zijn mentale balans absoluut verbeterd is, maar er zijn in het verleden dingen gebeurd waarbij hij op een ruwe manier behandeld is. Daarnaast heeft zijn lichaam niet mee, dat heeft hem beslist ongemak bezorgd, zowel fysiek als mentaal.

Door het paard weg te sturen, ga je in feite een gesprek aan over de hiërarchie. Jij zegt tegen het paard dat ie voor jou aan de kant moet. Na een paar keer is dit paard zich misschien af gaan vragen: “Hé, ben jij het eigenlijk wel waard dat ik voor jou aan de kant ga? Waarom zou ik dat doen? Sta jij stevig genoeg in je schoenen? Of kan ik van jouw ruimte ook de mijne maken?” Beetje vermenselijkt, maar je snapt me vast wel ? . Vandaar dat hij zijn billen “in de strijd” heeft gegooid.

Wat doet opjagen met het gevoel van veiligheid?

Het andere dat er vaak gebeurt met een paard opjagen en wat niet iedereen zich realiseert: je stuurt een paard weg. Weg = alleen. En alleen, dat voelt voor een paard niet veilig. De kracht van de kudde/groep is dat je samen sterk staat. Hoewel wij mensen het loswerken heel vaak als spelen zien, kan het in de ogen van het paard totaal niet als spelen voelen. Je kunt checken of het voor jouw paard nog veilig voelt. Kijk maar of hij nog met je in contact is. Durft hij zelf ook initiatief te nemen? Komt hij ook wel eens naar jou toe? Rennen jullie sámen, ipv dat jij hem steeds opjaagt? Hoe is zijn energie, gespannen of speels? Dat laatste is misschien wat lastig te onderscheiden, maar je kunt je hier wel in trainen.

“Softness with clarity”

In het geval van mijn klant, denk ik dat beide aspecten mee speelden. Deze ruin kan boos reageren als er iets gebeurt dat hij moeilijk vindt. De kunst is bij hem om wél begrip te hebben, maar ook duidelijk te zijn. Van alleen maar knuffels wordt hij niet beter. Duidelijkheid helpt hem ook. Het lijntje hiertussen is errug dun, dus voor zijn eigenaren niet altijd makkelijk. Het is dus EN EN “softness with clarity” en “clarity with softness”, zou mijn mentor en coach Noora Ehnqvist zeggen. Onveiligheid speelt een belangrijke rol in het leven van dit paard. En als hij zich onveilig of ongemakkelijk voelt, reageert hij boos. Het is dan altijd de kunst om te zien of hij boos wordt vanwege huidig ongemak, of vanwege de herinnering aan ongemak, en de angst dat het weer gebeurt.

Hoe reageert jouw paard op losgooien?

Mijn gevoel zegt dat het opjagen in hem ook een machtsstrijd op roept. Dat brengt zijn karakter ook wel met hem mee. Sommige paarden sluiten zich af, hij trekt zijn mond open. Ik denk dat het hem soms een vervelend gevoel geeft om “weggestuurd” te worden en dat hij daarom uiteindelijk in “discussie” ging met zijn mens. Hoewel zijn reactie best pittig is, is het ergens ook goed dat hij aangeeft welk gevoel hij er van krijgt. Want er zijn legio paarden die zich laten “opjagen” en zich onderwijl helemaal niet fijn voelen. Niet omdat wij mensen eikels zijn, maar omdat we gewoon niet altijd door hebben hoe iets voor ons heel onschuldigs en leuks, voor een paard totaal anders kan voelen.

Dus, de volgende keer dat jij los werkt met je paard: let eens op jullie verbinding. Is er communicatie mogelijk? Hoe is het met de spanning in het lichaam van je paard? Er is een verschil tussen stoer spelen en gestreste spanning omdat een paard zich opgejaagd voelt. En er is ook een verschil tussen paarden die geleerd hebben hoe ze moeten reageren, en paarden die echt in verbinding zijn. Maar da’s misschien voer voor een andere keer ? .

Ik ben benieuwd of deze blog iets in je los maakt? Deel het gerust hier onder met me, stuur een mail!

Heb je communicatie problemen met je paard?

Ik denk graag met je mee. Daarom geef ik 4 gratis telefonisch adviesgesprekken per week. Kijk hier om te weten hoe je daarvoor in aanmerking komt.